Στράτος Τζίτζης: "Προτιμώ ατελείς ταινίες που έχουν κάτι να πουν"

Τι σχέση έχει το σινεμά με τη φιλοσοφία; Μπορεί μια σεξεργάτρια να κατανοεί τον Χέγκελ; Μία τραβεστί να έχει κόρη; Μία κόρη να ψάχνει το νόημα της πίστης; Μία σταρ της σαπουνόπερας να παίζει Επίδαυρο; Ένας διευθυντής κινηματογραφικής σχολής να γράφει ερωτικά ρομάντζα; Μια φαρμακοποιός να κάνει το γύρο του κόσμου; Ένας σκηνοθέτης να φιλοσοφεί; Ένας εκδότης να οργανώνει παιδικά πάρτι; Τι χρειάζεται ένας συγγραφέας για να έχει κόσμο στην παρουσίαση του βιβλίου του: να έχει κάτι να πει ή να φέρει σελέμπριτις; Πού καταλήγουν όσοι ψάχνουν για ένα βαθύτερο νόημα ύπαρξης το 2025: Τζίζας ή Τζίτζας;

ΣΧΕΤΙΚΑΈχω κάτι να πω

Αυτά και πολλά άλλα βαθυστόχαστα ερωτήματα εξετάζει με διασκεδαστικό τρόπο η νέα ταινία του Στράτου Τζίτζη, «Έχω κάτι να πω», η οποία κυκλοφορεί ήδη στις ελληνικές αίθουσες.

Tην είδαμε και γράψαμε γνώμη. 

Αυτή είναι η 6η μεγάλου μήκους μετά το «Η αγάπη είναι ελέφαντας» με την οποία τον γνωρίσαμε το 2000, αλλά και τα «Σώσε με»/2001, «45m2»/2010 (η καλύτερή του μέχρι τώρα), «Στάχτες»/2016, «Night out»/2018.

Το MOVE IT συνομίλησε με τον Στράτο Τζίτζη για τη νέα ταινία του.

•          Είδαμε πρώτη φορά την νέα σας ταινία στο περσινό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και είναι σίγουρα μια ιδιαίτερη περίπτωση ελληνικού σινεμά. Πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα και πώς πήρατε την απόφαση να είναι αυτή η επόμενη ταινία σας, έξι χρόνια μετά την τελευταία σας, το 2018;

Η ιδέα ήταν καθαρά εξωκινηματογραφική και είχε να κάνει με το  βιβλίο πάνω στο οποίο δούλευα όλα αυτά τα χρόνια, για το «τι έχω να πω» για τον κόσμο μας, γενικά. Ένα βιβλίο δηλαδή φιλοσοφικό. Όταν το τέλειωσα συνειδητοποίησα ότι κανείς εκδότης δεν θα ενδιαφερόταν να το βγάλει αφού δεν είχα κάποια προϋπηρεσία στο είδος. Από εκεί προέκυψε η ιδέα κάποιου που θέλει κάτι να πει αλλά κανείς δεν ενδιαφέρεται για αυτό, το οποίο μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον και αρκετά κωμικό.

•          Επειδή ως ένα βαθμό η ιδέα συνδέεται με το ομώνυμο βιβλίο που γράψατε, και δεν είναι η πρώτη φορά που γράφετε τους φιλοσοφικούς προβληματισμούς σας, τι ρόλο παίζει για εσάς η φιλοσοφία και εν γένει η υπαρξιακή/καλλιτεχνική ανησυχία και πώς τροφοδότησε την συγκεκριμένη ταινία;

Η φιλοσοφία για μένα είναι όρος ύπαρξης. Δεν μπορώ να υπάρχω χωρίς επαφή με το απώτερο νόημα των πραγμάτων, όσο κι  αν αυτό είναι άπιαστο. Η υλική πραγματικότητα μού είναι ανυπόφορη χωρίς πνευματικότητα.

•          Νιώθετε πως ταινίες που μπορεί να εμπεριέχουν ή να βασίζονται σε πιο θεωρητικές αναζητήσεις, αυτόματα απευθύνονται σε αυτό που λέμε ως πιο φεστιβαλικό κοινό; Ή είναι μια αίσθηση που έχει χτιστεί αλλά δεν έχει βάση;

Εξαρτάται από τη φόρμα που θα δώσει ο δημιουργός τους. Αν είναι κλειστή στο ευρύτερο κοινό ή αν θέλει να επικοινωνήσει με αυτό. Ο Γκοντάρ, που θεωρητικολογούσε εν ψυχρώ στις ταινίες του, έβαζε ωραίες γυναίκες και στιλάτους άνδρες μπροστά από την κάμερα ή έπαιρνε σταρ όπως τη Μπριζιτ Μπαρντό, για να περάσει στον κόσμο το μήνυμά του.

•          Είναι εύκολο ή δύσκολο για έναν δημιουργό να αυτοαναλύεται μέσα από την τέχνη, μιας και ο πρωταγωνιστής είναι ένα alter ego σας. Μια πιο αυτοαναφορική και βιωματική ταινία λειτουργεί για εσάς και ως ένας δρόμος αυτογνωσίας;

Δεν θα έκανα μια ολόκληρη ταινία για λόγους δικής μου αυτογνωσίας ή αυτοανάλυσης. Αυτά έχουν προηγηθεί. Ακριβώς επειδή ασχοληθεί με αυτά τα θέματα, στις βασικές τους συνιστώσες, που αφορούν όλους, μπορώ τώρα να εκτεθώ και να μιλήσω για αυτά ανοιχτά, επί προσωπικού. Όταν το προσωπικό είναι τόσο ειλικρινές στην αναζήτηση του νοήματός του, τότε η ιστορία του μπορεί να ενδιαφέρει και τους άλλους. 

•          Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι το κινηματογραφικό και εκδοτικό «σύστημα» που παρουσιάζεται στο Έχω Κάτι να Πω; Είναι δύσκολη απόφαση να αυτοσαρκαστείτε μεν, αλλά και να σαρκάσετε το όλο καλλιτεχνικό/showbiz σκηνικό της χώρας;

Όλοι όσοι είδαν την ταινία από τον χώρο του βιβλίου έπαθαν πλάκα με το πόσο εύστοχα τον παρουσιάζω και το διασκέδασαν αφάνταστα, γιατί δείχνω όλη τη μπελαλίδικη πλευρά του, χωρίς να την καταγγέλλω, αλλά με αγάπη και κατανόηση για τον μπελά που λέγεται βιβλίο σήμερα. Το ίδιο συμβαίνει και  στον (αυτο)σαρκασμό του κινηματογραφικού χώρου, όπου σίγουρα θίγω κάποιες καταστάσεις, κινδυνεύοντας να μου την πέσουν όσοι βρίσκονται σε ηγετικές θέσεις, αλλά οι άλλοι θα το καταχαρούν.

•          Ο τίτλος της ταινίας, όπως και του βιβλίου, είναι Έχω κάτι να πω. Άραγε, τελικά, ένας σκηνοθέτης ή ένας δημιουργός ευρύτερα, έχει πάντα κάτι να πει; Ξεκινάει πάντα από μια συγκεκριμένη ιδέα που επιθυμεί να πραγματώσει ή μήπως το σινεμά είναι η τέχνη των εικόνων και όχι των λόγων, όπως υποστηρίζει ο George Lucas;

Νομίζω ότι οι περισσότεροι σκηνοθέτες δεν αναρωτιούνται για το νόημα αυτού που πάνε να κάνουν. Το επιλέγουν γιατί το βρίσκουν για κάποιο λόγο «πιασάρικο» ή εντυπωσιακό, ανάλογα με το τι θέλει να «πιάσει» ο καθένας και ποιους να εντυπωσιάσει. Αν θέλει να διακριθεί στα φεστιβάλ ή στα ταμεία. Λίγοι είναι αυτοί που το ψάχνουν παραπάνω, και αυτό μπορείς να το δεις στα έργα τους, ακόμη και όταν είναι ατελή. Προτιμώ ατελείς ταινίες που έχουν κάτι να πουν, παρά «τέλειες» που δεν είναι τίποτα άλλο από κατασκευές.

•          Πώς οδηγηθήκατε στην επιλογή του Αντίνοου Αλμπάνη για τον συγκεκριμένο ρόλο; Ένας ηθοποιός αναμφίβολα πολύ ταλαντούχος που είχατε και πρότερη συνεργασία.

Οδηγήθηκα όντως στην επιλογή του Αντίνοου, αφού δεν εύρισκα αυτό που έψαχνα πρίμα βίστα. Ο Αντίνοος φαινομενικά δεν ταίριαζε ακριβώς με τον ρόλο, καθώς έπρεπε να είναι πιο μεγάλος, πιο ατσούμπαλος, λιγότερο όμορφος, τα οποία κατάφερε όλα ο Αντίνοος γιατί είναι «μεγάλος ηθοποιός». 

•          Τέλος, μιας και ο Στράτος Τζίτζης της ταινίας αντιμετωπίζει διάφορες κακοτοπιές και δυσκολίες για να τα καταφέρει. Ποιες θα λέγατε ότι είναι οι μεγαλύτερες που αντιμετωπίσατε στην κινηματογραφική σας διαδρομή; Και επειδή σίγουρα οι δυσκολίες στο ελληνικό σινεμά είναι αρκετές, είστε αισιόδοξος για το μέλλον;

Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισα ήταν τώρα με τη διανομή του ΕΧΩ ΚΑΤΙ ΝΑ ΠΩ. Η άρνηση των διανομέων να πάρουν την ταινία ενώ το κοινό την υποδέχτηκε με ενθουσιασμό στις αβαν πρεμιέρες και στις προβολές του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ήταν σοκαριστική. Ξεπεράσαμε το σοκ και αποφασίσαμε να βγάλουμε την ταινία μόνοι μας στις αίθουσες αναλαμβάνοντας ένα στοίχημα που ελπίζω να κερδίσουμε. Η αισιοδοξία μου ή όχι  για το μέλλον του ελληνικού σινεμά θα κριθεί από το αποτέλεσμα.  Αν καταφέρουμε να κρατήσουμε την ταινία στις αίθουσες, τότε θα έχουμε σπάσει στεγανά και θα ανοίξουμε δρόμο και για άλλες ταινίες.