Berlinale 2025: Ένα μούδιασμα, αντί για συγκίνηση στο "The Light"

Σύνοψη: Η οικογένεια Ένγκελς ζει μια άνετη ζωή στο σημερινό Βερολίνο. Ο πατέρας, Τιμ (Λαρς Έιντινγκερ) είναι σύμβουλος PR για μεγάλες εταιρείες και ειδικεύεται σε στρατηγικές εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Η μητέρα, Μιλένα (Νικολέτε Κρέμπιτς), είναι υπεύθυνη για τη διεκπεραίωση έργων που βοηθούν παιδιά και νέους στο Ναϊρόμπι της Κένυας. Τα 17χρονα δίδυμα παιδιά τους, ο Γιον και η Φρίντα, βρίσκονται στο ζόρικο μεταίχμιο μεταξύ εφηβείας και ενηλικίωσης.

ΣΧΕΤΙΚΑΒerlinale 2025: Tα πορτραίτα των πρωταγωνιστών

Όταν η Φάρα (Τάλα Αλ Ντιν), μια προσφύγισσα από τη Συρία, αναλαμβάνει να καθαρίζει το διαμέρισμά τους, όλα τα μέλη της οικογένειας θα δεθούν σταδιακά μαζί της κι εκείνη θα τους ζητήσει να τη βοηθήσουν να φέρει εις πέρας μια ιδιαίτερη αποστολή.

Γνώμη: Σχεδόν μια δεκαετία έχει περάσει από το «Ένα Ολόγραμμα για τον Βασιλιά», την τελευταία ταινία του Τομ Τίκβερ και σχεδόν τριάντα χρόνια έχουν μεσολαβήσει από το «Τρέξε, Λόλα, Τρέξε», που είχε προκαλέσει πανικό και τον είχε αναδείξει ως έναν από τους πιο ενδιαφέροντες δημιουργούς του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Στο διάστημα που απείχε από τη μεγάλη οθόνη, ο Τίκβερ στράφηκε στην τηλεόραση, σκηνοθετώντας τρία επεισόδια του «Sense8» των αδελφών Γουατσόφσκι, μια σειρά που αγαπήθηκε πολύ, και εκτέλεσε χρέη συνδημιουργού στο εξαιρετικό «Babylon Berlin».

Συνεπώς, η επιστροφή του στη μεγάλη οθόνη είναι ένα αρκετά σημαντικό γεγονός και διόλου τυχαία δεν επιλέχθηκε το «The Light» για να ανοίξει την 75η διοργάνωση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, το οποίο ο Τίκβερ έχει αποκαλέσει «το φεστιβάλ της ζωής μου». Λίγες μέρες απομένουν άλλωστε μέχρι τις γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές, με τα συντηρητικά κόμματα της χώρας και το ακροδεξιό AfD να προηγούνται στις δημοσκοπήσεις.

Έτσι, μια ταινία με πρωταγωνίστρια μια γυναίκα από τη Συρία που εισβάλει στις ζωή μιας «τυπικής, γερμανικής, δυσλειτουργικής οικογένειας», όπως τη χαρακτηρίζει ένα μέλος της, είναι το λιγότερο επίκαιρη.

Ο Τίκβερ, όμως, δεν είναι ένας σκηνοθέτης κοινωνικού ρεαλισμού, αλλά φέρνει περισσότερο προς έναν σύγχρονο παραμυθά και θέλει εδώ να αψηφήσει τις συμβάσεις ταινιών που έχουν ως επίκεντρό τους την προσφυγική εμπειρία. Τo θέμα με τα παραμύθια, βέβαια, είναι ότι είναι γεμάτα από συμβολισμούς και αρχετυπικούς χαρακτήρες και βασικός τους σκοπός είναι να περάσουν ένα ηθικό δίδαγμα μέσα από μια φανταστική ιστορία.

Και το θέμα με το “The Light” είναι ότι ο Τίκβερ, που υπογράφει και το σενάριο, θέλει να χωρέσει πολλά και πολυσύνθετα ζητήματα στην αφήγησή του, με αποτέλεσμα να θάβονται όλες οι καλές του προθέσεις κάτω από διδακτικούς μονολόγους των ηρώων (υπάρχει, άραγε, κάτι πιο κλισέ από μια έφηβη που κάνει κήρυγμα στους γονείς τους για το πόσο καταστροφικός είναι ο δυτικός πολιτισμός), απλοϊκούς συμβολισμούς (η ατελείωτη βροχή που μαστιγώνει το Βερολίνο), ονειρικές σεκάνς που υποτίθεται ότι προσφέρουν μια χαραμάδα στην ψυχοσύνθεση και το φαντασιακό των χαρακτήρων, αλλά εν τέλει προκαλούν αμηχανία και ένα μεταφυσικό εύρημα που προδίδεται πολύ νωρίς.

Έτσι, το μόνο που μένει, δυστυχώς, μετά από δυόμισι ώρες, είναι ένα μούδιασμα εκεί που κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει συγκίνηση και μια ευχή ότι κάποια στιγμή θα μπορέσει μια ταινία να πιάσει το zeitgeist, την ουσία των ταραγμένων καιρών μας και των ζωών που λυγίζουν, αποπροσανατολίζονται ή και καταστρέφονται κάτω από την αμείλικτη επίθεση της πραγματικότητας.

Ναι, η αγάπη και η αλληλεγγύη είναι το «φως» στο τούνελ, αλλά το «The Light» χρειαζόταν περισσότερη συγκέντρωση, οξυδέρκεια και αυτοσυγκράτηση για να μπορέσει να κάνει τον θεατή του όχι μόνο να το δει, αλλά να το νιώσει κιόλας. 

H ταινία έχει προγραμματιστεί στις ελληνικές αίθουσες στις 20 Μαρτίου 2025. 

Tο 75ο Φεστιβάλ Βερολίνου διεξάγεται 13-23 Φεβρουαρίου 2023.

To MOVE IT βρίσκεται στη γερμανική πρωτεύουσα για 15η χρονιά και θα σας μεταφέρει όλα όσα συμβούν