27ο ΦΝΘ: Μεγάλο αφιέρωμα στην τεχνητή νοημοσύνη

Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι πλέον σενάριο επιστημονικής φαντασίας – είναι εδώ και αλλάζει τον κόσμο γύρω μας. Πώς επηρεάζει την καθημερινότητά μας; Ποια είναι η θέση της στην τέχνη και τον κινηματογράφο; Πού σταματά η ανθρώπινη δημιουργικότητα και πού αρχίζει ο αλγόριθμος; Το αφιέρωμα ΑΙ, μια αναπόδραστη νοημοσύνη / ΑΙ, an Inevitable Intelligence του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (6-16 Μαρτίου 2025) προσκαλεί το κοινό σε ένα συναρπαστικό ταξίδι που περιλαμβάνει μια επιλογή αποκαλυπτικών ντοκιμαντέρ, μια εντυπωσιακή εικαστική εγκατάσταση, ένα masterclass, μια ειδική έκδοση και το περιοδικό Πρώτο Πλάνο, που φέτος θα αποτελέσει ένα πείραμα συνδημιουργίας με το ΑΙ. Μια κινηματογραφική εξερεύνηση της νέας πραγματικότητας, στα όρια του ανθρώπινου και του ψηφιακού.

ΣΧΕΤΙΚΑΜε 65.000 θεατές και επισκέπτες ολοκληρώθηκε το 27ο ΦΝΘ

Οι ταινίες: Στο αφιέρωμα θα προβληθούν ταινίες που διερευνούν τις διαφορετικές πτυχές της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ανάμεσά τους το The Hexagonal Hive and a  Mouse in a Maze σε σκηνοθεσία της Τίλντα Σουίντον, ένα συναρπαστικό ταξίδι στους μηχανισμούς της μάθησης και στο πώς αυτή επηρεάζεται από την τεχνολογία. Το The Biography of a Software του Γιώργου Δρίβα, μια οπτικοακουστική συνομιλία με ένα έξυπνο λογισμικό, είναι η πρώτη μεσαίου μήκους ελληνική ταινία φτιαγμένη εξ ολοκλήρου από ΑΙ. Στο Φεστιβάλ θα προβληθεί, μεταξύ άλλων, και το About a Hero, μεταφορά ενός σεναρίου γραμμένου από μηχανή AI, η οποία έχει μελετήσει το έργο του Βέρνερ Χέρτσογκ.

ihuman

Οι ταινίες του αφιερώματος

Στο About a Hero (2024) του Πιοτρ Βίνιεβιτς, όταν ένας εργάτης πεθαίνει υπό μυστηριώδεις συνθήκες, ο αφηγητής Βέρνερ Χέρτσογκ ταξιδεύει στο Γκετουκίρχενμπουργκ για να διερευνήσει τον περίεργο θάνατό του. Ωστόσο, αποκαλύπτεται πως ούτε ο Χέρτσογκ είναι αυτός που φαίνεται ούτε η ταινία είναι αυτό που περιμένουμε. Το About a Hero είναι η μεταφορά ενός σεναρίου γραμμένου από μηχανή AI, η οποία εκπαιδεύτηκε και μελέτησε το έργο του διάσημου σκηνοθέτη. Η αφήγηση που προέκυψε είναι έντονα αυτοαναφορική και περιλαμβάνει συνεντεύξεις με καλλιτέχνες, φιλοσόφους και επιστήμονες, οι οποίοι στοχάζονται σχετικά με τις έννοιες της αυθεντικότητας, της αθανασίας, αλλά και της ψυχής στην εποχή του AI.

Στο Flash Wars: Autonomous Weapons, A.I. and the Future of Warfare (2024) του Ντάνιελ Άντριου Βούντερερ βλέπουμε πώς η τεχνητή νοημοσύνη χειρίζεται drones «καμικάζι» και ρομποτικά σκυλιά που περιπολούν τους δρόμους της Νέας Υόρκης. Η επιστημονική φαντασία έχει γίνει πραγματικότητα. Ειδικοί μιλούν για το πώς το ΑΙ έχει αλλάξει ριζικά τις σύγχρονες πολεμικές συγκρούσεις, ενώ μας προειδοποιούν για τους πιθανούς κινδύνους. Διερευνώντας τις βαθιές φιλοσοφικές, νομικές, ηθικές και υλικές προεκτάσεις μηχανημάτων που μπορούν να σκορπίσουν τον θάνατο, το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τις απόψεις ειδικών στη ρομποτική, στρατιωτικών, χάκερ, μηχανικών, φέρνοντας στο προσκήνιο μια νέα προοπτική σε αυτή τη μορφή παγκόσμιας σύγκρουσης.

Το ντοκιμαντέρ In the Belly of AI (2024) του Ανρί Πουλέν εξερευνά το πώς η Τεχνητή Νοημοσύνη τροφοδοτεί τα όνειρα και τους εφιάλτες μας. Την ώρα που οι γίγαντες της τεχνολογίας υπόσχονται τη δημιουργία μιας νέας ανθρωπότητας, το AI παραμένει κρυμμένο στο παρασκήνιο. Παράλληλα, εκατομμύρια εργαζόμενοι σε ολόκληρο τον κόσμο ετοιμάζουν δισεκατομμύρια δεδομένων που τροφοδοτούν τους αδηφάγους αλγόριθμους, θέτοντας σε κίνδυνο την ψυχική τους υγεία και τον οικογενειακό ιστό. Ένα ντοκιμαντέρ που καταγράφει με σοκαριστικό τρόπο την μεγαλύτερη εκμετάλλευση ανθρώπων και τόπων του 21ου αιώνα. Μία βουτιά στη νέα ψηφιακή επανάσταση και στις επιπτώσεις της στον άνθρωπο και στο περιβάλλον.

Το The Biography of a Software του Γιώργου Δρίβα (2024) αναρωτιέται τι συμβαίνει όταν ένας άνθρωπος που έχει ξεχάσει τα πάντα, προσπαθεί με τη βοήθεια ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή να θυμηθεί τη ζωή που έζησε. Τι συμβαίνει εάν αυτός ο άνθρωπος δεν έχει ξεχάσει τα πάντα; Aν αυτός ο άνθρωπος δεν αντιδρά καν σαν άνθρωπος; H βιογραφία ενός λογισμικού είναι μια πολυμεσική δράση, σε έμπνευση και υλοποίηση του εικαστικού καλλιτέχνη Γιώργου Δρίβα, σε συνεργασία με τη μουσικοσυνθέτρια Μελίνα Παξινού, που διερευνά και παρουσιάζει την εξέλιξη προγραμμάτων τεχνητής νοημοσύνης μέσα από την κινούμενη εικόνα, τη φωτογραφία και τη μουσική. Μια οπτικοακουστική συνομιλία με ένα έξυπνο λογισμικό, το οποίο χρησιμοποιείται για να ανασύρει ψηφιακά οπτικοακουστικά δεδομένα από το παρελθόν και να ενεργοποιήσει ξανά τη μνήμη ενός ανθρώπου που αναζητά τη χαμένη του ταυτότητα.

Το The Hexagonal Hive and a Mouse in a Maze (2024) των Μπάρτεκ Τζιάντος και Τίλντα Σουίντον αναρωτιέται μήπως κάθε σκέψη είναι κίνηση, και κάθε κίνηση σκέψη. Τι είναι τελικά η νοημοσύνη και πότε είναι τεχνητή; Μπορούν να χορέψουν τα ρομπότ; Μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να μεγαλώσουν; Ποιες είναι οι αξίες και οι δεξιότητες που κληροδοτούμε ως κοινωνίες μέσω του παιχνιδιού και της χειροτεχνίας, μέσω των ιστοριών και του σινεμά; Το Hexagonal Hive and a Mouse in a Maze προσκαλεί τους θεατές να αναλογιστούν τους μηχανισμούς της μάθησης και τους ταξιδεύει στα ενδότερα ενός υπερυπολογιστή, στα γράμματα ενός μαυροπίνακα και στη διαδικασία πλέξης ενός καλαθιού. Αυτό το φρενήρες ταξίδι αναζητά καθοδήγηση από ερευνητές και διανοούμενους. Η ταινία μάς ωθεί να αναρωτηθούμε πώς μπορεί το ανθρώπινο πνεύμα να δρομολογήσει αλλαγές για το είδος μας.

Το iHuman (2019) της Τόνγιε Χέσεν Σέι είναι δομημένο σαν ένα πολιτικό θρίλερ για την Τεχνητή Νοημοσύνη, την εξουσία και τον κοινωνικό έλεγχο. Εισβάλοντας στα ενδότερα της βιομηχανίας ΑΙ, η ταινία δείχνει πώς η πιο ισχυρή τεχνολογία της εποχής μας αλλάζει τις ζωές μας, την κοινωνία και το μέλλον μας. Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τους πρωτοπόρους της αόρατης τεχνολογικής επανάστασης, διακρίνει τους τρόπους με τους οποίους αυτή αναπτύσσεται και επιβάλλεται και αναρωτιέται για το πού πηγαίνουμε. Η τεχνητή νοημοσύνη θα λειτουργήσει ως μοχλός προόδου με γνώμονα το κοινό καλό ή θα γεννήσει μια δυστοπική κοινωνία ολοκληρωτικού ελέγχου;

about a hero

Εδώ μπορείτε να δείτε τις μικρού μήκους που θα προβληθούν

Εικαστική εγκατάσταση: Στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η COSMOTE, μέλος του ομίλου TELEKOM προτείνει μια μοναδική εμπειρία που συνδυάζει την τέχνη και την AI τεχνολογία. Το έργο LAUREN: Anyone Home? της καλλιτέχνιδος και καθηγήτριας στο UCLA Lauren Lee McCarthy θα παρουσιαστεί στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Προβλήτα Α, Λιμάνι Θεσσαλονίκης). Στο έργο LAUREN, η καλλιτέχνις, ως μια άλλη Alexa, παρακολουθεί και ελέγχει το σπίτι των επισκεπτών της εικαστικής εγκατάστασης. Η εμπειρία ξεκινά με την εγκατάσταση έξυπνων συσκευών, όπως κάμερες, μικρόφωνα, κλειδαριές, βρύσες και οικιακές συσκευές, που μετατρέπουν τον χώρο σε ένα πλήρως συνδεδεμένο έξυπνο σπίτι.Σε αντίθεση με τις συνηθισμένες τεχνολογίες έξυπνου σπιτιού, το LAUREN εστιάζει στην ανθρώπινη παρουσία, προσδίδοντας κατανόηση και διαίσθηση στους απλούς αλγόριθμους. Λειτουργεί ως ένας ανθρωποκεντρικός ψηφιακός βοηθός, ισορροπώντας ανάμεσα στην οικειότητα και την ιδιωτικότητα, την ευκολία και την αυτονομία, αναδεικνύοντας παράλληλα τον ρόλο της ανθρώπινης εργασίας σε έναν κόσμο που αυτοματοποιείται ολοένα και περισσότερο

Masterclass: Στο πλαίσιο του αφιερώματος, την Κυριακή 9 Μαρτίου, στις 12:00 στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, θα διοργανωθεί το masterclass AI and ART EXPERIENCE powered by TELEKOM με θέμα «Η επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης στην τέχνη», δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό να περιηγηθεί στη συναρπαστική σχέση μεταξύ Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) και Τέχνης. Η ηθοποιός Στεφανία Γουλιώτη, ο εικαστικός καλλιτέχνης και σκηνοθέτης Γιώργος Δρίβας, ο ιδρυτής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας και Τεχνολογίας Γιάννης Σταματέλλος, ο τραγουδοποιός Κωστής Μαραβέγιας και η καλλιτέχνις και καθηγήτρια στο UCLA Lauren Lee McCarthy, θα συζητήσουν για τις δυνατότητες και τις προκλήσεις που παρουσιάζει η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ) στην Τέχνη, ανοίγοντας ένα παράθυρο στο μέλλον της δημιουργίας. Στόχος τους η εξερεύνηση των συνόρων της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Οι εκδόσεις του Φεστιβάλ: Η ειδική έκδοση του Φεστιβάλ αφιερωμένη στο ΑΙ θα περιλαμβάνει κείμενα από ακαδημαϊκούς, καλλιτέχνες, δημοσιογράφους και ειδικούς της τεχνολογίας, αναλύοντας μια σειρά ζητημάτων που έχουν προκύψει από την εξέλιξη και εκτεταμένη χρήση του ΑΙ τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, το Πρώτο Πλάνο θα είναι αφιερωμένο στην Tεχνητή Nοημοσύνη και θα προκύψει ύστερα από έναν εκτεταμένο διάλογο με το ΑΙ.

Το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα διεξαχθεί 6-16 Μαρτίου 2025. 

Το MOVE IT θα βρεθεί εκεί και θα σας γράψει ανταποκρίσεις στο ειδικά διαμορφωμένο section του online περιοδικού μας