Retro Future

Ο εικοστός αιώνας σημαδεύτηκε από τις τεχνολογικές και κοινωνικές εξελίξεις περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο κινηματογράφος, ως η κατεξοχήν τέχνη του μοντερνισμού ήταν το κατάλληλο πεδίο για την έκφραση ανησυχιών, κοινωνιολογικών προβολών και εικασιών για μελλοντικά γεγονότα και ανακατατάξεις. Μέσα από τη μαζικότητα των εικόνων επηρέασε όχι μόνον το κοινό του αλλά συνέβαλε ευρύτερα και στη δημιουργία μιας συλλογικής αντίληψης για το πώς θα ήταν τα πράγματα στο μέλλον ενώ είχε σημαντική επίδραση ακόμα και στον τρόπο με τον οποίο οργανισμοί, βιομηχανίες και κυβερνήσεις σχεδίασαν projects, κατασκεύασαν προϊόντα και προετοίμασαν το ευρύ κοινό για επερχόμενες αλλαγές. Έτσι - όπως και η λογοτεχνία παλαιότερα - ο κινηματογράφος άνοιξε την κουβέντα για το μέλλον πέρα από τις διαπιστώσεις και τα δόγματα της mainstream επιστήμης σε θέματα που άπτονται μεν των ορίων της δίχως, ωστόσο, να είναι πάντα δυνατή η επαλήθευση της ορθότητάς τους. Στο αφιέρωμα που ακολουθεί ρίχνουμε μια ματιά σε εννέα σημαντικές ταινίες που χαρακτήρισαν το είδος της επιστημονικής φαντασίας από τη δεκαετία του 1930 έως πρόσφατα. Η επιλογή μας είναι απολύτως ενδεικτική, καθώς στη λίστα θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν κι ακόμα άλλα γνωστά και άγνωστα έργα αλλά αυτό είναι ένα άλλο αφιέρωμα που θα δούμε στο μέλλον...enjoy..!

A Brave New World

Η γέννηση της επιστημονικής φαντασίας

H επιστημονική φαντασία και βέβαια παρουσιάζει  μεγάλες διαφορές από το φανταστικό. Έτσι στα πλαίσια των ιστοριών που παρουσιάζει, τα φανταστικά στοιχεία είναι σε μεγάλο βαθμό δυνατά, σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά facts ή αποτελούν εικασίες πάνω σε μη αποδεδειγμένες θεωρίες. Μπορούμε να ξεχωρίσουμε τέσσερις διαφορετικές θεματικές υποκατηγορίες: Το μέλλον και οι παράλληλες διαστάσεις, οι εξώτεροι κόσμοι και οι εξωγήινοι, η τεχνολογία (π.χ.τα
ρομπότ) και το κυβερνοπανκ και οι κοινωνιολογικές προβολές (δυστοπικές  και αποκαλυπτικές κοινωνίες). Πριν από την έλευση του κινηματογράφου η  λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας κινήθηκε σε παρόμοια πλαίσια ήδη από τον 19ο αιώνα με το Φρανκεστάιν της Μέρι Σέλεϊ, που όρισε το είδος αν και τα
ίχνη της μπορούν να εντοπιστούν στη μυθολογία. Η βιομηχανική επανάσταση και η τεχνολογική πρόοδος που την ακολούθησε έδωσαν ώθηση στο είδος και πολλοί σημαντικοί συγγραφείς εμφανίστηκαν από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα αρχίζοντας με τους Ιούλιο Βερν και H.G. Wells, τους αποκαλούμενους και πατέρες της επιστημονικής φαντασίας. Ο 20ς αιώνας ήταν καταλυτικός στην περαιτέρω αναγνώριση του είδους με pulp περιοδικά και μυθιστορήματα να δίνουν βήμα σε ακόμα περισσότερους συγγραφείς από τον Στάνισλαβ Λεμ και τον Ιsaac Asimov ως τον William Buroughs, τον Phillip K. Dick και τον William Gibson.

Things to come Τεχνοκρατία και Βόμβες DETAILS ΕΤΟΣ: 1936 ΠΑΡΑ ΓΩΓΗ: LONDON FILM PRODUCTIONS ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 113’ FACTS: Ήταν η μόνη σκηνοθετική δουλειά του Menzies που διέπρεψε ως production designer σε πολλά κινηματογραφικά αριστουργήματα ανάμεσα στα οποία τα επικά “Κλέφτης της Βαγδάτης” (1924), και “Όσα παίρνει ο άνεμος” (1939). Ο WILLI AM MENZIES ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣΕ ΤΟ ΕΠΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ H.G.WELLS ΓΙΑ ΤΟΝ κόσ μο του  μέλλοντος σε φιλμ που θεωρείται ο ακρογωνιαίος λίθος των sci-fi movies.  Πρόκειται για την ιστορία της  ανθρωπότητας από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο - στην ημερομηνία του οποίου πέφτει  έξω έναν μόλις χρόνο περίπου - ως τη διαστημική εποχή (1936 - 2036). Οι  εροπορικοί βομβαρδισμοί στην Everytown δύσκολα ξεχωρίζουν από τις εικόνες της  γερμανικής επίθεσης στο Λονδίνο το 1940 και πάνε πακέτο με τα εντυπωσιακά sets, τα  απίθανα gadgets και τον τεχνολογικό  ντετερμινισμό που χαρακτηρίζει τον κόσμο μας μέχρι και σήμερα.	Destination moon Ο άνθρωπος στο φεγγάρι DETAILS ΕΤΟΣ: 1950 ΠΑΡΑΓΩΓΗ: GEORGE PAL PRODUCTIONS ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 92’ FACTS: Για να δημιουργήσει τη ψευδαίσθηση του έναστρου ουρανού ο Bonestell έφτιαξε μια τροχήλατη ζωγραφιά ύψους 4 μέτρων στην οποία άνοιξε 534 τρύπες τις οποίες φώτισε από πίσω. ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΟΙ ΡΩΣΟΙ ΣΤΕΙΛΟΥΝ ΤΟΝ Sputnik ο παραγωγός George Pal – πρωτοπόρος του είδους - εγκαινίαζε τη χρυσή εποχή των ταινιών επιστημονικής φαντασίας προκαταλαμβάνονταςτον εξοπλιστικό αγώνα των υπερδυνάμεων για την κατάκτηση του διαστήματος μιας και το πρώτο ταξίδι στο φεγγάρι ήταν δεδηλωμένος στρατηγικός στόχος των Η.Π.Α. Πιστές απεικονίσεις της επιφάνειας της σελήνης από τον διάσημο ζωγράφο - αστρονόμο Chesley Bonestell και οδηγίες διαστημικής πτήσης συμπλήρωναν τη space-age εκπαίδευση των σινεφίλ.	La Decima Vittima Reality TV DETAILS ΠΑΡΑ ΓΩΓΗ: CHAMPION CINEMATOGRAPHICA ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 92’ FACTS: Η ταινία βασίστηκε σε short story του συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Robert Shekley. Η ιστορία είχε πρωτοδημοσιευθεί το 1953 στο Galaxy, περιοδικό που συνδύαζε sci-fi και σοβαρά επιστημονικά άρθρα. Σ’ΕΝΑ ΚΟΝΤΙΝΟ ΜΕΛΛΟΝ Η ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗΣ ΜΟΡΦΗ διασκέδασης είναι το “Κυνήγι”. Χρήμα και δόξα είν' οι ανταμοιβές για εκείνους που συμμετέχουν στο παιχνίδι προσπαθώντας να ξεπαστρέψει ο ένας τον άλλον στους δρόμους της Ρώμης. Ο Marcello Mastroianni και η Ursula Andres δεν απέχουν πολύ από τους φρικαρισμένους celebrities που βλέπουμε στις τηλεοπτικές μας οθόνες σήμερα στην cult ταινία του Elio Petri που προεξόφλησε το celebrity big brother μερικές δεκαετίες κομπλέ με σπόνσορες και διακοπές για διαφημίσεις.

The Andromeda strain Πανδημίες DETAILS ΕΤ ΟΣ: 1971 ΠΑΡΑ ΓΩΓΗ: UNIVERSAL ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 131’ FACTS: To “Ανδρομέδα, αποστολή, άκρως απόρρητος” όπως κυκλοφόρησε στην Ελλάδα ήταν η πρώτη, σε μια σειρά πολλών μεταφορών, των βιβλίων του Michael Crighton στη μεγάλη οθόνη (Westworld, Rising Sun & Jurassic Park) Ο Robert Wise μετέφερε στην μεγά λη οθόνη το bestseller του Michael Crighton σε ένα από τα πρώτα και πιο σημαντικά techno – θρίλερ, κλώνους του οποίου βλέπουμε στους  κινηματογράφους κάθε χρόνο. Ένας μικρο-οργανισμός από το διάστημα προσβάλλει το ανθρώπινο αίμα μετατρέποντας καθημερινούς πολίτες σε αυτοκτονικούς ψυχάκηδες. Επιστήμονες στα λευκά και απόρρητα εργαστήρια καλούνται να αντιμετωπίσουν την κατάσταση,μια συνήθης εικονογραφία για τη σημερινή κοινωνία της άκρατης  φαρμακοληψίας και του τηλεοπτικού πανικού.	Soylent Green Υπερπληθυσμός και μεταλλαγμένα DETAILS ΕΤ ΟΣ: 1973 ΠΑΡΑ ΓΩΓΗ: MGM ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 97’ FACTS: Ήταν ο τελευταίος ρόλος του Edward G. Robinson, μεγάλου πρωταγωνιστή της χρυσής εποχής του Χόλυγουντ, που πέθανε δύο εβδομάδες μετά το τέλος των γυρισμάτων Δε χρειάζεται να πάμε στο 2022 γι α να το ζήσουμε. Η προφητική ταινία με πρωταγωνιστή τον Charlton Heston απεικονίζει έναν πλανήτη στην κόψη του ξυραφιού. Υπερπληθυσμός και οικολογική καταστροφή κάνουν τις ντομάτες και τα μαρούλια προϊόντα πολυτελείας ενώ ο κοσμάκης πραγματικά “ψοφάει” για το “soylent green' το διατροφικό junk food με το πράσινο χρώμα που μοιράζουν οι κυβερνήσεις. Ταυτόχρονα παίζει και το σενάριο της ευθανασίας για εκείνους που δεν αντέχουν πια. Spot on και αγαπημένο των οικολόγων - πεσσιμιστών όλου του κόσμου.	Sleeper Κομφορμισμός και επανάσταση DETAILS ΕΤ ΟΣ: 1973 ΠΑΡΑ ΓΩΓΗ: ROLLING/JOFFE PRODUCTIONS ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 89’ FACTS: Το φουτουριστικό κτίριο στο οποίο βρίσκει καταφύγιο ο Woody Allen ήταν σχέδιο του διάσημου αρχιτέκτονα Charles Deaton και δεν ολοκληρώθηκε ως το 2004 οπότε και πουλήθηκε για 10 εκατομμύρια δολλάρια. Ο ιδιοκτήτης καταστήματος υγιεινής δι ατροφής Woody Allen καταψύχεται παρά τη θέλησή του για να ξυπνήσει 200 χρόνια μετά και να ηγηθεί της επανάστασης ενάντια σ' ένα μελλοντικό αστυνομικό κράτος στο οποίο κυριαρχεί ανυπόφορος κομφορμισμός και η καλλιτεχνική δημιουργία περιορίζεται στη σύνθεση καρτών για γενέθλεια και γιορτές! Η πέμπτη ταινία του Allen ήταν μια ξεκαρδιστική slapstick παρωδία στο είδος γεμάτη ευρηματικές ατάκες και προφητικές αναφορές που πλέον αποτελούν καθημερινή  πραγματικότητα στην ανοησία που μας περιβάλλει.