Berlinale 2025: To ΜΟVE IT γράφει για το Διαγωνιστικό - Μέρος 1o

H ομάδα του MOVE IT βρίσκεται στο Βερολίνο και ζει την 75η Βerlinale από την πρώτη ως την τελευταία ημέρα διεξαγωγής της.

ΣΧΕΤΙΚΑΒerlinale 2025: Tα πορτραίτα των πρωταγωνιστών

Ανάμεσα στις δεκάδες ταινίες που παρακολουθούμε συνολικά, είδαμε και σχεδόν όλα τα φιλμ του Επίσημου Διαγωνιστικού, μεταξύ συνεχόμενων προβολών, συνεντεύξεων τύπου και αποκλειστικών συνεντεύξεων. Δουλίτσα να γίνεται. 

Εκτός από ορισμένες που θα διαβάσετε για αυτές αυτονομημένα με ξεχωριστά posts, τις υπόλοιπες θα σας τις παρουσιάζουμε ομαδοποιημένα. Ξεκίνημα με το πρώτο μέρος: 

What Marielle knows, του Φρέντερικ Χάμπαλεκ

Σύνοψη: Η μικρή Μαριέλ, μετά από ένα χαστούκι που δέχεται από μια συμμαθήτριά της, αναπτύσσει τηλεπαθητικές ικανότητες: ξαφνικά μπορεί να δει και να ακούσει σε πραγματικό χρόνο οτιδήποτε λένε ή κάνουν οι γονείς της – στο σπίτι, στη δουλειά, στις εξόδους τους, παντού.

Άποψη: Ο Φρέντρικ Χάμπαλεκ γράφει και σκηνοθετεί μια μαύρη, σκεπτόμενη κωμωδία, που ανατέμνει, κλινικά σχεδόν, την υποκρισία, τον κομφορμισμό κι εν τέλει την εγωπάθεια των βορειοευρωπαίων μεσοαστών.

Άραγε, αν όλοι οι γονείς γνώριζαν πως ανά πάσα στιγμή «παρακολουθούνται» από τα παιδιά τους, θα προέβαιναν ακριβώς στις ίδιες πράξεις κι αποφάσεις με πριν; Ή, μήπως, θα τροποποιούσαν τη συμπεριφορά τους, «φινίροντας» δράσεις και λεγόμενα, και περιορίζοντάς τα αμιγώς στη σφαίρα του politically correct? Σε τελική ανάλυση, πόσα κομμάτια της προσωπικότητάς τους θα ήταν περήφανοι να ανακαλύψουν τα παιδιά τους και πόσα θα προτιμούσαν ιδανικά να αποσιωπηθούν, για να μην «πέσουν στα μάτια τους»;

Ένα φανταστικό εύρημα γίνεται η αφορμή να ξεσκεπαστούν σε όλη τους την έκταση τα σαθρά θεμέλια που συνέχουν την – φαινομενικά τέλεια – παραδοσιακή οικογένεια του ευκατάστατου Βορρά: κάθε «ζωτικό ψεύδος» που ανταλλάσσουν, εντελώς φυσικά κι αυτοματοποιημένα πια, οι σύζυγοι μεταξύ τους, κάθε αφήγημα που οι ίδιοι κατασκευάζουν για τους εαυτούς τους, ώστε να θεωρούνται από τα υπόλοιπα μέλη σωστοί σύζυγοι και γονείς αντιστοίχως – κι ας έχει μικρή επαφή με την πραγματικότητα.

Φιλμάροντας χώρους και καταστάσεις με την disturbing συμμετρία και απογύμνωση της σκανδιναβικής (ή και – γιατί όχι; – λανθιμικής) σχολής, ο Χάμπαλεκ προσφέρει πηγαίο γέλιο, αντιπαραβάλλοντας την απόλυτη σοβαρότητα (ή μήπως σοβαροφάνεια;) με την οποία χειρίζεται το πρωταγωνιστικό ζεύγος την ικανότητα της Μαριέλ με τον εγγενή παραλογισμό της συνθήκης στην οποία έχουν αιφνιδιαστικά εισέλθει οικογενειακώς.Ένα φιλμ – επιτέλους – πνευματώδους γραφής, που θέτει όλα τα επώδυνα ερωτήματα, αφήνοντάς σε να αναρωτιέσαι: «τελικά, μήπως αυτό που χρειάζεται για να ξεκινήσουμε κάθε προσωπική σχέση από την αρχή, με απόλυτη ειλικρίνεια, είναι ένα δυνατό χαστούκι;». Η μεταφορά είναι αρκετά απλή, αλλά αποτελεσματικότατα δοσμένη. Nόρα Μαυρίδη (7/10)

Ari, της Λεονόρ Σεράιγ

Σύνοψη: Ο Άρι, ένας 27χρονος ασκούμενος δάσκαλος, καταρρέει κατά τη διάρκεια επίσκεψης του σχολικού επιθεωρητή. Θυμωμένος μαζί του επειδή ήταν αποτυχημένος, ο πατέρας του Άρι τον πετάει έξω από το σπίτι. Συναισθηματικά ωμός και μόνος στην πόλη, αναγκάζει τον εαυτό του απρόθυμα να αναζωπυρώσει τις σχέσεις με παλιούς φίλους. Συνειδητοποιεί σταδιακά ότι οι άλλοι άνθρωποι δεν τα πάνε τόσο καλά όσο φανταζόταν και ότι ίσως υπνοβατούσε στη ζωή του.

Άποψη: Η Γαλλίδα Leonor Serraille μας είχε εκπλήξει ευχάριστα με το σκηνοθετικό της ντεμπούτο, Νέα Γυναίκα (2017) που βραβεύτηκε στις Κάννες. Για πρώτη φορά διεκδικεί την Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο με αξιώσεις μιας και κάνει ένα καθαρό γαλλικό σινεμά αναπολογητικά και ως εκ τούτου επιτυχημένα. Ήδη από την πρώτη σκηνή όταν βλέπουμε τον πρωταγωνιστή παιδάκι μόνο και μόνο για να εξηγήσει η μάνα του ότι πήρε το όνομα από το παιδί του ζωγράφου Οντιλόν Ρεντόν, αναλύοντας την ζωή του, καταλαβαίνουμε ότι έχουμε ένα κλασικό διανοουμενίστικο, αστικό σινεμά συζήτησης υπαρξιακών και καλλιτεχνικών ανησυχιών και πράγματι αυτό είναι, ωστόσο ο Ari είναι από τα καλά δείγματα ενός σινεμά που κινδυνεύει σε άλλες περιπτώσεις να γίνει φλύαρο και μπλαζέ. Ο Άρι περιφέρει την μοναξιά και την κατάθλιψη του, μέχρι να καταλάβει ότι η ζωή δεν είναι ωραία, όπως πιστεύουν οι αισιόδοξοι ούτε η ζωή είναι σκατά όπως θεωρούν οι απαισιόδοξοι αλλά ότι η ζωή είναι σκατά και για αυτό είναι ωραία.

Μέσα στις δυσκολίες και τις αναποδιές μπορεί να κρύβεται η ίδια η ουσία. Ο ήρωας νιώθει εγκλωβισμένος και ως φύσει αγχώδης και μελαγχολικός δεν αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως νομίζει. Οι επαφές του με ανθρώπους του παρελθόντος, από φίλους μέχρι πρώην σχέσεις, θα τον ξυπνήσουν, με ένα τέλος ανοιχτό θυμίζοντας το όψιμο σινεμά του Αλέν Ρενέ ή το ούτως ή άλλως φιλογαλλικό σινεμά του Γούντι Άλεν. Ο Andranic Manet είναι μια αποκάλυψη στον ρόλο του εσωστρεφούς και αιωνίως παιδιού Άρι, δίνοντας μια από τις πιο φυσικές και πιο σύνθετες ερμηνείες της χρονιάς σε έναν ρόλο που χωρά πολλές ψυχαναλυτικές αναλύσεις μετά το πέρας της προβολής. Παύλος Γκουγιάννος (6/10).

The Message, του Ιβάν Φουντ

Σύνοψη: Το χάρισμα μιας νεαρής κοπέλας για επικοινωνία με τα ζώα δίνει στους κηδεμόνες της την ιδέα να την χρησιμοποιήσουν ως μέσο για να κερδίσουν τα προς το ζην. Οι ρόλοι είναι ξεκάθαρα οριοθετημένοι: η γυναίκα, η Myriam, ερμηνεύει τα μηνύματα που λαμβάνει το κορίτσι, η Anika, ενώ ο συνεργάτης της Myriam, Roger, διαπραγματεύεται την τιμή για κάθε συναλλαγή. Στους σκονισμένους δρόμους της υπαίθρου της Αργεντινής, το υπερφυσικό δεν εκτιμάται ιδιαίτερα και οι καιροσκόποι ενήλικες παίρνουν όσα χρήματα μπορούν. Το ασυνήθιστο τρίο ταξιδεύει στη μητέρα της Άνικας, η οποία νοσηλεύεται σε ένα ψυχιατρείο και, όπως όλες οι γυναίκες της οικογένειάς της, φαίνεται να έχει το ίδιο χάρισμα.

Άποψη: Μαγεία ή απάτη φαίνεται να ρωτά ο αργεντινός σκηνοθέτης Ivan Fund στην νέα του ταινία και υποψήφια για Χρυσή Άρκτο στην Μπερλινάλε. Η σχέση παιδικότητας, αγνότητας και φύσης είναι συχνό θεματικό μοτίβο σε ταινίες του δημιουργού, όπως στις τελευταίες του, Dusk Stone (2021) και There will Come Soft Rains (2018). Αν το ερώτημα είναι σαφές, η απάντηση ή το μήνυμα χάνεται κάπου στην διαμεσολάβηση και ο παραλήπτης, ήτοι ο θεατής/η θεάτρια εν τέλει δεν το λαμβάνει. Δεν είναι ποτέ ξεκάθαρο ποια θέση παίρνει η ταινία ούτε αν κατευθύνεται κάπου. Μοιάζει να αφήνεται και αυτή να περιπλανηθεί μέσα στις αχανείς εκτάσεις της όμορφης Αργεντινής, ένας τόπος που και αυτός έχει τον δικό του ρόλο μέσα στην ιστορία. Όσοι μεγαλώσαμε στα 90s και 00s, θυμόμαστε την οικογένεια Thornberry, με την μικρή Ελίζα που μιλούσε με τα ζώα, όσο όλοι μαζί με τροχόσπιτο έκαναν road trip.

Ένα άτυπο road trip και μια ιδιαίτερη μορφή οικογένειας έχουμε στο Message, με την μικρή ουδέποτε να επικοινωνεί πράγματι με ζώα οπότε να μένει μετέωρο το κατά πόσο ισχύει ή όχι. Εστιάζει κυρίως στην ίδια την εκμετάλλευση αφενός των ενηλίκων κηδεμόνων για να εξασφαλιστούν, αφετέρου της κοινής γνώμης όταν καλούν τα κανάλια να διαφημίσουν το χάρισμα της. Χωρίς να ασκεί την παραμικρή κριτική και χωρίς να εξελίσσεται με οποιονδήποτε τρόπο η πλοκή, μένουμε απλώς με την αγνότητα της παιδικής ηλικίας και την ανάγκη για μαγεία και θαύμα, όπως φανερώνεται και από την ελπίδα της να υπάρχει νεράιδα των δοντιών. Η επιλογή επίσης της ασπρόμαυρης φωτογραφίας δεν βοηθά ιδιαίτερα, πέραν του ότι μπορεί να προσδίδει μια καλλιτεχνίζουσα όψη, μιας και θα ήθελε το χρώμα να φανεί η λαϊκότητα και η δεισιδαιμονία που το ασπρόμαυρο στερεί δίνοντας μια ψυχρή, ορθολογική αντιμετώπιση. Παύλος Γκουγιάννος (3,5/10)

Tο 75ο Φεστιβάλ Βερολίνου διεξάγεται 13-23 Φεβρουαρίου 2023.

To MOVE IT βρίσκεται στη γερμανική πρωτεύουσα για 15η χρονιά και θα σας μεταφέρει όλα όσα συμβούν