Ο σπόρος της Ιερής Συκιάς

Σύνοψη: Στον δικηγόρο Ιμάν ανατίθεται η ιδιότητα του ερευνητή δικαστή στο επαναστατικό δικαστήριο της Τεχεράνης. Αυτό του παρέχει αυτόματα καλύτερο μισθό και μεγαλύτερο χώρο διαβίωσης για την οικογένεια του.

Όταν όμως ξεσπούν πολιτικές διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος, ο Ιμάν αντιλαμβάνεται ότι δεν πήρε τη θέση λόγω των νομικών του ικανοτήτων, αλλά για να συνυπογράφει καταδίκες που του υποδεικνύουν οι ανωτέροι του, ακόμα και με θανατικές ποινές. Γι’ αυτό και παραμένει ανώνυμος, φοβούμενος για την ασφάλεια τη δική του και της οικογένειας του.

Οι διαδηλώσεις όμως όχι μόνο δεν κοπάζουν αλλά εντείνονται, και ο Ιμάν αρχίζει να χάνει το μυαλό του. Όταν το όπλο του θα χαθεί, θα υποψιαστεί ακόμα και τη σύζυγο του και τις κόρες του. 

Άποψη: Το Ιράν είναι ένα καζάνι που βράζει, όπως και όλη η Μέση Ανατολή, και ο Μοχάμαντ Ρασούλοφ ουδέποτε το έκρυψε από το σινεμά του. Ο βραβευμένος με Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο για την προηγούμενη ταινία του, There is No Evil (2020) και υποψήφιος για Χρυσό Φοίνικα με την Ιερή Συκιά, κερδίζοντας Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής, κάνει μετωπική επίθεση απέναντι στο ιρανικό καθεστώς, που για να γλιτώσει τις συνέπειες, όπως η φυλάκιση και τα βασανιστήρια, δραπέτευσε στην Ευρώπη, όπου και χρηματοδοτήθηκε και μονταρίστηκε η ταινία για να βρεθεί στις Κάννες.

Δεν είναι μάλιστα τυχαίο που είναι η γερμανική εκπροσώπηση για τα επερχόμενα Όσκαρ, παρότι ιρανική (αν και έγινε με γερμανική χρηματοδότηση), έχοντας ήδη καταφέρει να μπει στην αρχική 15άδα, και το πιο πιθανό να βρεθεί και στην πεντάδα.

Ένα γνήσια πολιτικό σινεμά, από τα κορυφαία δείγματα του είδους για τον 21ο αιώνα. Επίκαιρο και επαναστατικό, το σινεμά του Ρασούλοφ δεν φοβάται και αυτό είναι το μεγαλύτερο ατού του.

Συνδυάζει μυθοπλασία με ντοκιμαντερίστικα πλάνα από πραγματικές εξεγέρσεις στο Ιράν, κρυφά για να μην συλληφθεί από το απολυταρχικό καθεστώς με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι και οι κεντρικοί χαρακτήρες της ταινίας.

Ο Ιμάν είναι ένας άνθρωπος που αρχικά θαμπώνεται από την προαγωγή και την αύξηση, παρότι έχει μια γνήσια απορία πώς και γιατί έγινε. Γρήγορα όμως το μυστήριο θα λυθεί, όταν καλείται να υπογράψει χαρτιά που θα στείλουν συμπολίτες του στον θάνατο.

Το ζήτημα της ηθικής επιλογής και της έννοιας του καλού πολίτη ή του υπάκουου πολίτη είναι βασικά στοιχεία της δραματουργίας του Ρασούλοφ σε όλη του την φιλμογραφία. Η γυναίκα του υπηρετεί τον ρόλο του υπάκουου πολίτη, εκείνου που δεν αμφισβητεί, δεν ρωτά, καταργώντας κάθε έννοια ορθολογισμού και κριτικής σκέψης.

Ο Ντεκάρτ είχε πει «σκέφτομαι άρα υπάρχω», αλλά και «αμφιβάλλω άρα υπάρχω». Οι αμφιβολίες έχουν φύγει προ πολλού και οι υπάρξεις είναι καταδικασμένες σε ένα θεοκρατικό, πατριαρχικό καθεστώς, για το οποίο η γυναίκα δεν εκφράζει αντιστάσεις, ακόμα και όταν έξω στους δρόμους η κοινωνία φλέγεται.

Μια εύστοχη αντιπαραβολή δύο αντικρουόμενων κόσμων στον ίδιο τόπο. Διαδηλώσεις για την πραγματική δολοφονία της Μαχσά Αμινί είναι το φόντο όλων όσων εξελίσσονται στην ταινία, που παρότι την προδίδει η διάρκειά της, δεν χάνει το momentum να διατυπώσει βροντερά το πολιτικό της σχόλιο εναντίον κάθε επιβολής.

Μια επιβολή και ένας φλεγόμενος κόσμος που δεν θα αργήσει να μπει και μέσα στην οικογένεια, όταν το όπλο του Ιμάν χαθεί και έτσι κινδυνεύσει η δουλειά του και ίσως η ζωή του.

Ο σπόρος της διχόνοιας και του χάους που ταλανίζει την χώρα θα εμποτίσει την οικογένεια, σε ένα βραδυφλεγές πολιτικό θρίλερ ηθικής και χάους, που όσο συγκρατημένο και εύστοχο είναι στο πρώτο του μέρος, τόσο αρχίζει να φθείρεται και να χάνει την ραχοκοκαλιά του στο άνισο δεύτερο μέρος.