Μαγική πόλις

Στο Δουργούτι, μια λαϊκή συνοικία της Αθήνας, ο Κοσμάς (Γιώργος Φούντας) είναι ένας σκληρά εργαζόμενος νεαρός οδηγός φορτηγού, που θέλει να ξεφύγει από τη συνοικία και ν’ αλλάξει τη ζωή του. Μία ομάδα του υποκόσμου τού προσφέρει την ευκαιρία, όμως βρίσκεται μπλεγμένος σε μια παράνομη δοσοληψία μ’ έναν απατεώνα (Στέφανος Στρατηγός). Με τη βοήθεια των γειτόνων του παλεύει να βγει αλώβητος απ’ αυτή την περιπέτεια και να κερδίσει την καρδιά της αγαπημένης του (Μαργαρίτα Παπαγεωργίου).

Η ταινία, σε σενάριο της Μαργαρίτας Λυμπεράκη, είναι ένα νεορεαλιστικό δράμα στο ύφος του ιταλικού σινεμά, όπου “οι αφηγηματικές και στυλιστικές επιλογές του νεορεαλισμού αναφέρονται στην στροφή στην κοινωνία, την προβολή της καθημερινότητας με ρεαλιστικές μεθόδους που αντικατοπτρίζουν το ίδιο το κοινό στην φτώχεια, την ανεργία και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, …στα επιτόπια, εκ του φυσικού γυρίσματα, τα οποία έπρεπε να υπερτερούν έναντι εκείνων του στούντιο, σχεδόν σαν ντοκιμαντέρ, με φυσικό φωτισμό και κάμερα χειρός (Κολοβός 2002: 145-146). Η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, εντείνει τον πλούτο της αφήγησης της εικόνας.

Ο Νίκος Κούνδουρος βρέθηκε εξόριστος στη φυλακή της Μακρονήσου λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων. Εκεί συνάντησε, μεταξύ άλλων, τον Μάνο Κατράκη και τον Θανάση Βέγγο, που ήταν συγκρατούμενοί του και επρόκειτο στη συνέχεια να γίνουν συνεργάτες του. Το 1953, όταν ο Κούνδουρος αποφυλακίστηκε, προκειμένου να παραδώσει ένα κρυφό μήνυμα για τον συγκρατούμενό του (ποιητή Άρη Αλεξάνδρου), βρέθηκε σε μια προσφυγική γειτονιά, γεμάτη δρομάκια με λασπόνερα, ανάμεσα σε χαμηλές αυτοσχέδιες παράγκες, κατασκευασμένες από παραπεταμένα υλικά. Αυτό ήταν το φτωχικό Δουργούτι, στην περιοχή της Αθήνας που σήμερα ονομάζεται Νέος Κόσμος. Ο καθημερινός μόχθος των ανθρώπων για την επιβίωση, στα όρια της φτώχειας, σ’ εκείνη την παραγκούπολη, τα όνειρα των προσφύγων για μια καλύτερη ζωή, η απόγνωση, οι όψεις του έρωτα και οι απροσδόκητες τροπές του δράματος που εκτυλίσσονταν εκεί, στον απόηχο του εμφυλίου, παρακίνησαν τον 28χρονο Νίκο Κούνδουρο να κάνει μια ταινία για να αφηγηθεί τον ανθρώπινο αγώνα με φόντο τη σκληρή πραγματικότητα της μεταεμφυλιακής Αθήνας.

«Μ’ αρέσει αυτή η γειτονιά. Έτσι όπως είναι. Χωμένη μες στην πολιτεία. Δίπλα στη μεγάλη λεωφόρο. Στριμωγμένη, λες και πάει να σκάσει. Το κάθε σπιτάκι κολλητά με τ’ άλλο. Μια σανίδα τα χωρίζει. Ακούς τις κουβέντες του διπλανού σου. Ξέρεις τι ώρα ξυπνάει το πρωί. Τι ώρα κοιμάται. Τώρα λες πλένεται, τώρα ανοίγει την πόρτα…»

 Μαγική Πόλη (1954)